Spotkanie miało na celu pokazanie naszego miasta w pierwszych dniach wojny, a minęło już 82 lata.
Przygotowała je Danusia Żbikowska, Bogda Matachowska i zaproszony Zbigniew Kowalski (dowódca SHR 4 ppLeg.). Spotkanie zaszczyciła p. Dorota Koczwańska-Kalita – Naczelnik Delegatury IPN w Kielcach.
Pani Danusia przyniosła kilka tablic związanych z 2 Pułkiem Artylerii Lekkiej Legionów (2 PALL), jego uzbrojenia i opisała kilka epizodów walk września 1939r. w Kielcach, a pan Zbigniew Kowalski oryginały i zrekonstruowane uzbrojenia z 1939r, np. RKM, granatnik będący wsparciem dla artylerii, autentyczny pocisk używany przez pułk.
Na wstępie Bogda Matachowska opisała pierwsze 10 dni września 1939r w Kielcach, mobilizację wojskową ( w Kielcach był garnizon), zachowanie ludności cywilnej, przygotowanie do obrony (zapasy żywności, kopanie okopów, szkolenie sanitarne itp. pierwsze bombardowanie Kielc, np. Bukówka, wodociągi w Białogonie, utworzenie pod dowództwem płk. Idzika 154 pułku piechoty i inne zdarzenia. W czasie nalotów w pierwszych dniach września zniszczono dworzec kolejowy, domy na ul. Mickiewicza, Kościuszki, Paderewskiego i inne.
Po wkroczeniu Niemców nastąpiły ze strony okupanta bestialstwa i morderstwa Polaków, prześladowania. Harcerze z Szarych Szeregów przygotowywali miejsca dla rannych, (szpital na ul. Aleksandra był przeznaczony dla Niemców, Polacy mieli do dyspozycji Seminarium Duchowne, Szkołę Żeromskiego i inne budynki publiczne. Niemcy przygotowali 4 obozy jenieckie, gdzie panował brud, choroby, znęcanie się.
Następnie pan Zbigniew Kowalski dokładnie opowiedział o przygotowaniach do wojny przez wojsko i ludność cywilną.
Według Sztabu Kielce nie miały być bronione, ale bardzo szybkie posuwanie się Niemców zmieniło plany. Kolumny niemieckie posuwały się od Jędrzejowa, były świetnie uzbrojone. W Kielcach były małe oddziały 154 pułku, mające słabe uzbrojenie.
Na ulicy Krakowskiej na wysokości Kadzielni była ciężka bitwa jedna z pierwszych w czasie wojny w okolicach Kielc.
Trzeba tu wspomnieć o pomocy świadczonej przez ludność cywilną, (np. przez kobietę z mała córką, które nosiły Polakom herbatę. Te kobiety po wojnie jako oficerowie AK zostały odznaczone). Było dużo rannych, poległych w pierwszych dniach walk o Kielce. 5 września 1939r o godzinie 19tej Niemcy opanowali miasto i rozpoczęła się ciężka noc okupacji.
Pani Danusia Żbikowska przedstawiła dzieje 2 PALL, który to pułk stoczył ciężkie boje wokół Kielc, brał też udział w ramach Armii Prusy w walkach pod Modlinem i tam poniósł duże straty, dużo żołnierzy zginęło, część dostała się do niewoli.
O nich i ich bohaterskich bojach pamięta Stowarzyszenie Sympatyków 2 PALL, które to zorganizowała Danusia.
Na Stadionie Leśnym postawiono pomnik obok dawnych koszar, organizowane są uroczystości związane z pułkiem.
Danusia dużo opowiada o tamtych czasach młodzieży, która chętnie bierze udział w tych uroczystościach, recytuje też odpowiednie wiersze, które zmuszają do refleksji, niektóre z wierszy są autorstwa p. Zyty Trych .
Członkowie Grupy Rekonstrukcyjnej pokazali filmiki z różnymi epizodami wojennymi, zrekonstruowane uzbrojenie, codzienne życie żołnierzy.
Spotkanie było bardzo udane, słuchacze dowiedzieli się dużo o ciekawych epizodach z tego okresu.
Zebrani wystąpili do IPN o konieczności wydania książki, by zawierała te małe i duże epizody, które występowały właśnie tutaj w Kielcach w 1939r aby wspomagały pamięć o tamtych dniach i bohaterstwie ludności…
Serdecznie dziękuję DANUSI za tak świetne przygotowanie spotkania, za uświetnienie go śpiewem młodzieży, chóru wojskowego, Pani Naczelnik, Grupie Rekonstrukcyjnej i wszystkim obecnym.
Opisała Bogda Matachowska
Zdjęcia wykonała Ewa Rudawska – dziękuję.
