W dniu 29 marca 2025 r. w Klubie nad Silnicą miała miejsce prelekcja pod tytułem ,,Prowansja, kraina lawendy, winorośli, Vincenta van Gogha i Paula Cezanne’a.” Prelekcję wygłosiła słuchaczka Święto krzyskiego Uniwersytetu III Wieku Maria Bała.
Przedmiotem prelekcji było przybliżenie słuchaczom tej historycznej krainy południowo-wschodniej Francji, leżącej na wschód od dolnego biegu Rodanu, rozciągającej się aż do podgórza alpejskiego a w starożytności znanej jako Nostra Galia część Cesarstwa Rzymskiego.
Wspomniałam o specyfice klimatu charakterystycznego dla tej części Francji-o mistralu i jego wpływie na pogodę i uprawy. Przedstawiłam charakterystyczne dla tej krainy formacje roślinne- lasy sosnowe, makię i garig a także występujące tam uprawy-pola lawendowe, winnice, gaje oliwne i uprawy ziół .Przy tej okazji wspomniałam o słynnych na całym świecie ziołach prowansalskich jako specjalności tej części Francji a także o charakterystycznych potrawach Prowansji –ratatouille (kolorowe danie warzywne), sałatce nicejskiej i zupie bouillabaisse (zupa rybna).
Mówiąc o winorośli jako drugiej obok lawendy charakterystycznej dla Prowansji roślinie uprawnej wspomniałam o licznych winnicach, w tym o Mas de la Dame –winnicy istniejącej od XVI wieku, malowanej przez Van Gogha i wspominanej w przepowiedniach słynnego astrologa Nostradamusa.
Przedstawiając stolicę regionu Awinion i pokazując slajdy z budowlą Pałacu Papieży wspomniałam o epoce Niewoli Awiniońskiej – okresie prawie 70 lat w XIV wieku, gdy siedmiu kolejnych papieży urzędowało nie w Rzymie a w Awinionie. Wspomniałam także o następnym okresie w historii Kościoła Katolickiego –tzw. Schizmie Zachodniej gdy jednocześnie urzędowało dwóch a czasami i trzech papieży, w tym jeden w Awinionie a jeden w Rzymie (a czasami jeszcze trzeci w Pizie )
Opowiadając o Awinionie nie omieszkałam wspomnieć o ruinach mostu na Rodanie tak rozsławionych przez piosenkę francuskich dzieci ,, Sur le pont d’Avignon” i słynny wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego śpiewany genialnie przez Ewę Demarczyk.
Przedstawiając Marsylię –największy francuski port i zarazem najstarsze miasto Francji założone przez greckich handlarzy 600 lat p.n.e. wspomniałam zarówno o nie najlepszej sławie tego miasta jako francuskiej stolicy przestępczości jak i o symbolu odnowy duchowej Francji, jaka miała miejsce po objawieniach w Lourdes –bazylice Notre Dame de la Garde.
Przypomniałam także słynną aliancką operację desantową z sierpnia 1944 r pod nazwą Dragoon, która wg historyków i strategów wojskowych przyśpieszyła zakończenie II Wojny Światowej.
Przedstawiając obecne w Prowansji pozostałości kultury rzymskiej opowiedziałam, obrazując to slajdami o Pont du Gard –słynnym akwedukcie wzniesionym z polecenia Cesarza Agrypy a także o zabytkach a czasów rzymskich w Arles.
Mówiąc o Arles przedstawiłam sylwetkę związanego z tym miastem słynnego malarza postimpresjonistę Vincenta van Gogha .
Przedstawiłam także sylwetkę drugiego słynnego malarza postimpresjonistę związanego z Prowansją –urodzonego i tworzącego w Aix en Provence Paula Cezanne’a .
Przedstawiając charakterystyczne dla Prowansji małe urocze miasteczka opowiedziałam o Menton -stolicy cytrusów, Santes Maries de la Mer położonym w krainie lagun i pól ryżowych Camargue mieście słynnych pielgrzymek Romów z całego świata i legendzie o Św. Sarze –patronce Romów a także o Mousters Saint Marie –,,mieście pod gwiazdą” stolicy francuskiego fajansu .
Wspomniałam także o Cassis –mieście z którego wypływają stateczki wycieczkowe by zwiedzać śródziemnomorskie fiordy Calanques .
Ostatnim poruszonym w prelekcji tematem była opowieść o jeziorze Św. Krzyża i Kanionie Verdon –
Prelekcja była obrazowana slajdami z omawianych miejsc .
Maria Bała
Zdjęcia: Weronika Czerw
