Pan Stefan Iwański dziewiętnastego października 2019 nawiązał do swej pogadanki z 9.03.2019 dot. Świąt Żydowskich, dziś przedstawił obyczaje żydowskie., dotyczące głównie mężczyzn. Świat kobiet rządzi się swoimi prawami. Są to następujące obyczaje:
1.OBRZEZANIE – chłopiec po urodzeniu w 1-szy piątek ma święto Szalom Zachar : podaje się ciasto, soczewicę –(symbol życia, ale nie podaje się imienia). Ósmego dnia po urodzeniu mohel przeprowadza zabieg obrzezania. Może być przeprowadzony w domu, synagodze itp. Jest to bardzo uroczysty obrzęd religijny z udziałem licznych świadków. Do trzeciego roku życia (u chasydów) nie obcina się włosów, później można pozostawić pejsy. Dla szacunku wobec Boga nosi się jarmułkę (kip).
2. BAR MICWA – podlegają chłopcy po ukończeniu 13 lat (dziewczynki Bat Micwa po ukończeniu 12 lat w 1-szą sobotę po narodzinach, są to trochę inne obrzędy).Chłopcy w 1-szy szabat po urodzeniu w święto Bar Micwy przekazywani są do grona dorosłych mężczyzn, odpowiadają sami za swoje czyny , ojciec dziękuje, że mógł dobrze wychować syna. Chłopiec w otoczeniu rodziny i bliskich odczytuje odpowiedni tekst Tory i komentuje go własnymi słowami. (Tora –pouczenie- 5 pierwszych ksiąg Biblii spisanych odręcznie na pergaminie z koszernych zwierząt. Musi byś napisana po hebrajsku bez żadnych pomyłek i poprawek. Tekst nawija się na wałek i jest składowany w szafie ołtarzowej w mieszkaniu). Kantor śpiewa odpowiednie modlitwy, chłopak otrzymuje Tefilin (filakterie : 2 pudełeczka z tym samym tekstem Tory na pergaminie), podczas modlitwy nakłada się mu na czoło i lewe ramię). Dzieci w wieku 4 – 5 lat chodzą do szkoły (chaderu), uczą się religii i innych wiadomości na poziomie 4-ej klasy szkoły podstawowej).Młodzieniec ponadto dostaje szal modlitewny Tałes –(chusta prostokątna zakładana na głowę lub ramiona), kijek (jad) i ozdobny pas (atara).
3. WESELE. Według prawa izraelskiego każdy mężczyzna ma obowiązek założenia rodziny, kawaler nie może być wybierany do żadnych władz. Małżeństwo, według prawa żydowskiego, mogą zawierać 14-letni młodzieńcy i 12-letnie dziewczęta. Pomoc w zawarciu małżeństwa udzielali swatowie: omawiali sprawy majątkowe (ketuba), kontrakt małżeński – za to otrzymywali 2-3 % posagu. Obyczaje ślubne są bardzo ciekawe Wszystkie uroczystości i obrzędy przedślubne obchodzone są oddzielnie dla kobiet i mężczyzn. Zaślubin dokonuje rabin pod baldachimem (chupa), kobieta ma zasłoniętą twarz, dopiero po złożeniu przysięgi ją odsłania. Mężczyzna rozbija kielich jako pamiątkę zniszczenia świątyni Jerozolimskiej, następuje uczta, tańce, przerywane uroczystymi pokładzinami. W domu muszą się znajdować przedmioty do obchodów świąt jak mezuza ( obok drzwi), mizmach – tablica na wschodniej ścianie w kierunku Jerozolimy, menora – świecznik 7-ramienny.
4. POGRZEB –każdy Żyd musi mieć godny pochówek w krótkim czasie. Ciało do pochowania przygotowują członkowie Bractwa Pogrzebowego (Chewn Kedisa) i odbywają się w Domu Przedpogrzebowym, myje się ciało specjalnym płynem i wodą, ubiera specjalny przyodziewek i układa w trumnie w pozycji leżącej z rękami wzdłuż ciała, nogi w kierunku Jerozolimy. Kapłan odczytuje i śpiewa odpowiednie modlitwy , wszyscy zebrani również się modlą, wygłaszają pożegnalne mowy. Trumien nie można układać jedna na drugiej. Na wierzchu grobu ludzie układają kamyki jako symbol pamięci o zmarłym. Po roku układa się macewy z danymi zmarłego, przyozdobionymi ornamentami. W zależności od płci mają różne charakterystyczne napisy, Również po upływie roku od śmierci groby się odwiedza, składa kwiaty i tp.
Obyczaje żydowskie są bardzo ciekawe, przetrwały przez wieki niezależnie od kraju, obowiązują wszystkich religijnych Żydów.
Pan Stefan przekazywał te informacje w sposób barwny, ciekawy, ilustrując poszczególne obrzędy fotografiami. Po zakończeniu prelegent odpowiadał jeszcze na zadawane pytania.
Bardzo dziękujemy.
Opisała Bogda Matachowska, zdjęcia Ryszard Misiorek
